Język elfdalski nie jest językiem elfów, bo w przeciwieństwie do nich – istnieje. Również w Minecrafcie
Język elfdalski rozbrzmiewa w Älvdalen, choć coraz ciszej. Zapewne nie wiecie, gdzie znajduje się Älvdalen. To mała, szwedzka miejscowość nad rzeką Österdalälv. Elfdalskim mówi 2,5 tysiąca osób. Oraz paru graczy Minecrafta.
O historii Wikingów wciąż niewiele wiadomo. Pisemne świadectwa historii Wikingów nie zachowały się. Runy, które zachowały się na artefaktach, wydają się niezrozumiałe. Ale jest wciąż język, w którym zachowały się ślady po języku staronordyckim, używanym przez Wikingów. To elfdalski. Być może będzie się go oficjalnie używać nawet w szwedzkim parlamencie.
Zapominany język elfdalski…
Elfdalski brzmi inaczej niż współczesne języki skandynawskie, pełne gulgotliwych, rozciągniętych dźwięków. Zachował samogłoski nosowe, podobne do polskich „ę” i „ą”, nieznane we współczesnych językach nordyckich. Lingwiści odkryli takie spółgłoski w XII-wiecznym rękopisie z Islandii, ale nie uznawali ich za charakterystyczne dla języka Wikingów – dopóki nie przeanalizowali języka współczesnych elfdalczyków. Eldalski jest w pewnej mierze podobny do islandzkiego. W języku brakuje liter C, Q, X i Z.
Współczesny język elfdalski brzmi tak:
Ze względu na swoją jako-taką izolację Älvdalen, język mieszkańców okolicy ewoluował w innym kierunku niż współczesne języki skandynawskie. Elfdalski różni się od szwedzkiego i jest niezrozumiały dla mieszkańców Skandynawii. Zachował się tak dobrze, ponieważ rdzenna ludność przez stulecia aż do XIX wieku nie musiała uczyć się szwedzkiego. Jednak teraz sytuacja nie jest tak dobra.
Języka przestały się uczyć dzieci i młodzież i mówi nim naprawdę niewielu młodych. Entuzjaści rodzinnego języka jednak nie zaczęli przygotowań do pogrzebu elfdalskiego, a spróbowali na nowo go upowszechnić.
Zaczęło się od wprowadzenie elfdalskiego do jednego z lokalnych przedszkoli. Pojawiły się tłumaczenia kilku książek dla dzieci. A ostatnio elfdalski pojawił się w szwedzkim parlamencie.
…ale przypominany!
Szwedzki poseł Peter Helander już wcześniej wnioskował, by język elfdalski został uznany w Szwecji za język mniejszości. Helander postępuje zgodnie z wytycznymi Rady Europy, stającej na stanowisku, że Szwecja powinna wziąć odpowiedzialność za ochronę elfdalskiego jako pozostałości języka staronordyckiego i uznać go za osobny język, a nie dialekt.
Helander sam posługuje się elfdalskim i prowadził już boje w parlamencie w sprawie prawa do używania tego języka. W parlamencie szwedzkim można oficjalnie używać tylko szwedzkiego. Jeśli więc elfdalski jest dialektem – można go używać, jeśli osobnym językiem – powinien zostać oficjalnie uznany za język i objęty ochroną.
Oficjalne uznanie języka byłoby korzystne, ponieważ pozwoliłoby promować go i chronić.
W 2016 roku przypisano temu językowi kod języka ISO, który pomaga internetowi klasyfikować język.
Elfdalski Minecraft
Älvdalen powstało w grze Minecraft, stworzone przez grupę Szwedów i Amerykanów. Inicjatorami ocalenia starożytnego języka za pomocą Minecrafta są Emilia Stjernfeldt i Christoffer Pennington. Twórcy chcą,by nauka elfdalskiej gramatyki oraz historii i kultury regionu była interesująca i zabawna. Dlatego odbywa się na platformie, którą znają młodzi ludzie z całego świata.
Jak się na to zapatrują użytkownicy gry? Trudny, nieznany język wzbudza mieszane uczucia. Pojawia się ciekawość, ale bywa, że graczy takie utrudnienie niecierpliwi. Ale – wciąż grają.
