Mamut, który zgubił ząb – milion lat temu

Szczątki, które mają milion lat, dostarczyły informacji o DNA zwierzęcia, które kiedyś żyło na Ziemi. Do tej pory DNA, które kiedyś uważano za najstarsze na świecie, pochodziło od konia żyjącego 700 tysięcy lat temu. Teraz poznaliśmy zwierzę sprzed 1,2 miliona lat – to mamut. Czego jeszcze się dowiemy?

Wielki ząb znaleźli skandynawscy naukowcy. Czekał przez 1,3 miliona lat na Syberii na odnalezienie go. Leżał w wiecznej zmarzlinie. I to pozwoliło na poznanie jego DNA.

Wielka mrożonka i nowy mamut

DNA najlepiej zachowuje się w zimnie. Na północno-wschodniej Syberii klimat od tysiącleci sprzyjał konserwacji DNA. Szczątki zwierzęcia zostały nieźle zakonserwowane również dzięki ciemności i braku dostępu do tlenu. Teraz wieczna zmarzlina topi się z powodu zmian klimatycznych. A pod nią czeka jeszcze więcej DNA do dalszych badań.

Norwescy, szwedzcy i duńscy naukowcy mają nadzieję dokonać kolejnych odkryć, zanim wyłażące z wiecznego lodu znaleziska zaczną gnić. Biorąc pod uwagę zmiany klimatyczne – może to być wyścig z czasem.

Ostatnie lata przyniosły sporo takich odkryć i to właśnie z powodu topnienia się zmarzlin. Koń, który ma 700 tysięcy lat, znaleziony został zaledwie 8 lat temu.

Datowanie szczątków jest dalekie od precyzji. Nature podaje, że mamut ma około 1,6 miliona lat. Telewizja norweska NRK obstaje przy 1,2 miliona, powołując się na wyniki prac norweskich naukowców. Odkrywca kości konia podaje wiek „swojego” zwierzęcia na 560 tysięcy do 780 tysięcy lat. Wiemy jedno – odnalezione szczątki mogą wiele powiedzieć o bardzo odległej prehistorii planety.

Odkrycie zupełnie nowego gatunku mamuta jest dla badaczy zaskakujące. Nowy typ, zwany Mammuthus columbi z Ameryki Północnej, jest gatunkiem pośrednim pomiędzy mamutem liczącym 1,2 mln lat a mamutem włochatym.

Paleontolodzy przypuszczają, że różne gatunki mamutów prawdopodobnie stale mieszały się i tworzyły nowe typy. W tamtym okresie ułatwiał im to lodowiec pokrywający znaczne obszary Ziemi. To wyjaśniałoby, dlaczego różne gatunki mamutów spotykane są w nietypowych dla nich miejscach.

Kolejne odkrycia?

Przekraczając w badaniach próg miliona lat, naukowcy mają szansę uzyskać dostęp do dalszej wiedzy o najwcześniejszych etapach historii innych ssaków. Już są badane szczątki wołów piżmowych, łosi i lemingów. Czego się o nich dowiemy – tego jeszcze nie wiadomo.

Mamut jednak może nie być najstarszym znalezionym zwierzęciem. W 2016 roku naukowcy przebadali sekwencje białek z mających prawdopodobnie 3,8-milionla lat skorupek jaj strusich. W 2019 roku inny zespół zbadał białka z zęba nosorożca z Gruzji, mające nawet 1,77 miliona lat.

Czy z kolejnymi odkryciami rosną szanse na poznanie protoplastów człowieka sprzed milionów lat. Naukowcy są sceptyczni, ale nie wykluczają takich możliwości. Gdyby natrafić w wiecznej zmarzlinie na na przykład głęboką jaskinię, to kto wie, czy potencjalnie ukryte tam szczątki nie mogłyby dostarczyć nowych danych. Jak do tej pory najstarszy człekokształtny pochodzi sprzed około 430 tysięcy.

Zdjęcie Adrian Grycuk, Szkielet mamuta włochatego w Muzeum Geologicznym Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, źródło Wikipedia