Dziewczyny budują satelity, a inne robią o tym filmy
Kirgistan wprowadził kobiety do polityki, potępia przemoc domową, walczy z dyskryminacją. W tym czasie inna kobieta robi o tym reportaż. Kirgizki projekt kosmiczny wciąż się rozwija, a dziennikarka dostaje nagrodę.
W Kirgistanie wraca się też po latach do projektów kosmicznych – obecnie trwają prace nad wystrzeleniem w kosmos własnego satelity. Jak się okazuje kosmos i walka z przemocą mogą się uzupełniać, a nowe rozwiązania technologiczne mogą być w całości dziełem kobiet. Ponieważ programem zajmuje się grupa nastoletnich dziewcząt, jest to na tyle interesująca, że reportaż na ten temat robi San San F Young, szkocko-hongkongska dokumentalistka Al Jazeera English. I pod koniec listopada 2020 dostaje za to nagrodę.
Kirgistan, konserwatywna ojczyzna kosmonautek
Jednym z podstawowych problemów kirgiskich kobiet jest dyskryminacja, a także to, że się o niej nie mówi. Parlamentarzystka Aida Kasymaliewa opowiada, jak w trakcie debat na tematy kobiece jej koledzy po prostu wychodzą z obrad. W Kirgistanie wciąż przekleństwem są tzw. porwania żon czyli praktyka zmuszania kobiet do małżeństwa. Badania pokazują, że nawet połowa małżeństw w tym kraju została zawarta w wyniku porwań, z czego znaczna część trwa wbrew woli porwanych. Porywa się nie tylko dorosłe kobiety, co oznacza, że do małżeństw przymuszane są dzieci.
Mimo surowego prawa, potępiającego te praktyki, i mimo licznych kampanii edukacyjnych sytuacja kirgiskich kobiet zmienia się tylko nieznacznie. Więc Kirgizki znalazły sposób na to, by na nowo walczyć z dyskryminacją – poprzez naukę.
Za projektem stoi Fundacja Kloop Media z Biszkeku w Kirgistanie. Większość członków Fundacji to bardzo młodzi ludzie w przedziale wiekowym od 14 do 25 roku życia. Fundacja uruchomiła projekt z zakresu robotyki i jeden z kursów skierowała specjalnie do dziewcząt, starając się w ten sposób zachęcić je do wyjścia z domu i ciekawej kariery. Dalszym krokiem było uruchomienie kobiecego programu kosmicznego. Z tej grupy 100 kobiet wyłoniono 10 osób. Trzy z nich zostały zatrudnione na pełnym etacie w Kloop Media. Pięć kolejnych dziewcząt otrzymuje stypendia i jest w stanie przeznaczyć połowę swojego czasu na program kosmiczny. Dwie ostatnio angażują się jako wolontariuszki.
W tej chwili ze względu na pandemię program działa zdalnie. Trzeba było odłożyć niektóre projekty techniczne, wymagające fizycznej obecności członków zespołu. Na razie dziewczyny uczą się elektroniki, podstaw mechaniki orbitalnej i środowiska kosmicznego. Zapoznają się z założeniami misji CubeSat oraz inżynieriami systemów.
Na działania bieżące środki Fundacja pozyskuje m.in. w serwisie Parteon. Potrzeby szacuje się na 2.500 dolarów miesięcznie. Całkowity budżet przedsięwzięcia wynosi około 300 tysięcy dolarów.
O Kirgizkach słyszy świat
Kirgiski Program Kosmiczny jest projektem w 100% kobiecym. Kobiety zamierzają w ten sposób udowodnić sobie i światu, że dziewczyny mogą stworzyć, co tylko zechcą – nawet budowa i wysłanie satelity w kosmos. Budują stosunkowo taniego satelitę CubeSat. Wśród mentorów znalazły się postaci takie jak jedna z inżynierek NASA, Camille Alyenne czy Helen Sharman, chemiczka i pierwsza brytyjska kosmonautka. Partnerami są m.in. ambasada Wielkiej Brytanii i ambasada USA w Kirgistanie.
Cały ten projekt byłby jednak tylko niszowym projektem dla geeków, gdyby nie praca San San F Young, dokumentalistki, która tematem zainteresowała telewizję Al Jazeera English. Reportaż na ten temat został wyemitowany w marcu 2020. W listopadzie zaś otrzymał nagrodę Science Story of the Year FPA Media Awards 2020.
Poniżej do obejrzenia informacja o nagrodzie (i przyokazji innych filmach naukowych) oraz cały nagrodzony dokument.
