Choroby zakaźne a choroby psychiczne – czy istnieje między nimi związek?
Zapalenie autoimmunologiczne wywołane przez drobnoustroje jako przyczyna choroby psychicznej u nastolatków – to tytuł publikacji z tego roku z Global Journal of Medical Research. Badacze dowodzą, że istnieje połączenie: choroby zakaźne a choroby psychiczne. Czy lecząc depresję należy w pierwszej kolejności zainteresować się przyczynami organicznymi?
Dwa lata temu media popularne na całym świecie podchwyciły wiadomość o nastolatku, który cierpiał z powodu schizofrenii, halucynacji, ataków agresji i ostatecznie okazał się być chory na tzw. chorobę kociego pazura czyli bartonellozę. Na diagnozę naprowadziły lekarzy szramy podobne do rozstępów, które nagle pojawiły się na jego skórze. Istnieją też inne publikacje, w tym polskie, wskazujące na związek między zaburzeniami psychicznymi a chorobami zakaźnymi.
Czy to znaczy, że istnieje proste leczenie, dla pacjentów przez wiele lat zmagających się z depresją, lękami czy zaburzeniami dwubiegunowymi?
Borelioza i spółka
Lubelscy psychiatrzy z Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego są autorami publikacji „Objawy psychiatryczne choroby z Lyme„, dowodząc, że to borelioza może stać za wieloma problemami psychicznymi: od depresji, przez zaburzenia snu, zaburzenia kompulsywne a nawet galopującą demencję. Lekarze przytaczają kilkanaście publikacji na ten temat, z których najwcześniejsza pochodzi z 1997 roku.
Mimo konfliktu w świecie naukowym, powodującego problemy w diagnostyce i leczeniu boreliozy oraz innych chorób odkleszczowych, spore grono naukowców a także organizacje pacjentów są zgodne co do tego, że choroby odkleszczowe mogą powodować objawy psychiatryczne.
O takich zaburzeniach opowiada ze znanych na całym świecie celebrytek, córka potentata modowego Ally Hilfiger, czekająca na diagnozę całymi latami. Ally, gdy była dziewczynką, skarżyła się na bóle kończyn, tak stawów jak i mięśni, zmęczenie, problemy z pamięcią, ale jej choroba pozostawała nierozpoznana. Diagnozę udało się postawić, gdy dorosła już kobieta nagle zmieniła się psychicznie – stała się agresywna, zamknięta w sobie, wyobcowana, bełkotała niezrozumiale. Za objawami psychiatrycznymi, tak jak wcześniej za bólami mięśni i rozkojarzeniem, stała borelioza, najbardziej znana z chorób odkleszczowych.
Choroby odkleszczowe to powszechnie znana, choć często niedoceniana, borelioza (Lyme Disease) – ale nie tylko. Kleszcze przenoszą również bartonellozę, babeszjozę, anaplazmozę i wiele innych chorób zakaźnych. Wiele z tych chorób w różnych krajach uważa się – błędnie – za rzadkie lub niewystępujące u ludzi. Brak jednolitego stanowiska w tej sprawie wśród naukowców utrudnia diagnostykę i leczenie.
Tymczasem za chorobami psychicznymi m.in. nastolatków stać mogą takie choroby odkleszczowe jak bartonelloza czy borelioza. Ale – jak okazuje się – nie tylko one.
Inne choroby zakaźne a choroby psychiczne
Lekarze z Colorado w opublikowanej w styczniu pracy opisali dziesięcioro nastolatków, losowo wybranych na oddziale leczących najcięższe przypadki depresji, stanów lękowych i zaburzeń depresyjnych bez tendencji samobójczych. U dzieciaków przeprowadzono diagnostykę pod kątem chorób zakaźnych. Dwoje okazało się być chorych na boreliozę, troje na bartonellozę, dwoje kolejnych miało zakażenie streptokokami czyli paciorkowcami. Te ostatnie zaś, zamiast spowodować zapalenie gardła lub pryszcze, wpłynęły na rozwinięcie się zaburzeń psychicznych.
U dziewięciorga z dziesięciorga badanych stwierdzono nieprawidłową reakcję immunologiczną, mogącą dowodzić problemów autoimmunologicznych, które – być może – stały za problemami psychicznymi.
Istnieje więc możliwość, że część zaburzeń psychicznych to nieprawidłowa reakcja organizmu na atak drobnoustrojów. Nie tylko chodzi o bakterie przenoszone przez kleszcze ani przez streptokoki – problemy psychiczne opisywano w zakażeniach wirusowych, takich jak najbardziej dziś znany COVID-19, ale również mało znany wirus Borna czy wirus Epsteina-Barra.
Zaburzenia psychiczne u osób starszych powodowane są też zaniedbaną jersiniozą, która może powodować gromadzenie się w ciele chorego dużych ilości żelaza, powoli działając na degenerację układu nerwowego.
Najnowsza publikacja dotycząca nastolatków zwraca uwagę nie tylko na problem chorób zakaźnych czających się za chorobami psychicznymi, ale i na zwiększanie się przypadków zaburzeń psychicznych, zwłaszcza wśród młodych osób. Możliwe, że systemu służby zdrowia w różnych krajach, w tym w Polsce, powinny zabrać się nie tylko za rozwój psychiatrii i wsparcia psychicznego dla dzieci i młodzieży, ale i poprawić diagnostykę chorób zakaźnych. Być może testem w kierunku takiej choroby i porcją antybiotyków można by uratować od cierpień wielu młodych pacjentów i ich rodziny.
